Katedra sandomierska zajmuje szczególne miejsce w dziejach polskiego Kościoła. Wyniesiona w 1191 roku do godności kolegiaty, pośród licznych kolegiat diecezji krakowskiej –  do której Sandomierz przez wieki należał –  była pierwszą po Katedrze Wawelskiej. W 1818 roku została katedrą – matką świątyń ustanowionej przez Ojca Świętego Piusa VII Diecezji Sandomierskiej. Stanął w niej tron biskupi – symbol władzy apostolskiej kolejnych pasterzy Kocioła sandomierskiego. W 1960 roku została przez św. Jana XXIII podniesiona do godności Bazyliki Mniejszej – najszacowniejszej jaką może uzyskać świątynia chrześcijańska.

Sandomierska katedra, pierwotnie romańska, wzniesiona w epoce gotyku z fundacji króla Kazimierza Wielkiego, jest także wspaniałą skarbnicą zabytków chrześcijańskiej kultury naszego narodu. Sławna polichromia w prezbiterium wykonana w kanonie sztuki bizantyjsko-ruskiej, urządzona w epoce baroku nawa, obrazy, rzeźby, elementy wyposażenie  – budzące zachwyt dzieła dawnych wieków.

12 czerwca 1999 roku, w czasie sandomierskiej stacji VIII Pielgrzymki do Ojczyzny, św. Jan Paweł II nawiedził Katedrę. Tego dnia, wobec półmilionowej rzeszy pielgrzymów zgromadzonych u podnóża miejskiej skarpy, mówił o sandomierskiej przeszłości wypełnionej znakami wiary, stawiając przed współczesnym pokoleniem zadanie: „Trzeba nam się wsłuchiwać z ogromną wrażliwością w ten głos przeszłości, aby wiarę i miłość do Kościoła  i Ojczyzny przenieść przez próg roku dwutysięcznego i przekazać następnym pokoleniom”.

Słowa św. Jana Pawła II stały się impulsem do podjętej przez nas inicjatywy: powołania Stowarzyszenia Przyjaciół Sandomierskiej Bazyliki Katedralnej. Zamierzmy – poprzez naszą działalność  – propagować i  ukazywać bogate dziedzictwo chrześcijańskiej, narodowej, artystycznej przeszłości obecne w murach Bazyliki Katedralnej, w jej dziejach, w czynach i dziełach ludzi, duchownych i świeckich, z nią związanych. Pragniemy podejmować działania, które służyć będą zabezpieczeniu tego dziedzictwa wieków – ich ochronie, konserwacji, specjalistycznym badaniom. Będziemy na te cele, nader potrzebne, pozyskiwać środki finansowe. Zamierzamy podejmować działalność wydawniczą, edukacyjną i popularyzatorską, która będzie propagować i pogłębiać różne elementy wiedzy o sandomierskiej Katedrze, a przez to umacniać naszą polską i chrześcijańską tożsamość, pogłębiać historyczną pamięć. 

Zapraszam do wspólnego działania. Nasze stowarzyszeni jest otwarte dla wszystkich, którzy czują duchową więź z sandomierską Katedrą, którzy chcieliby przysporzyć jej sprawom dobra: intelektualnego, rzeczowego, finansowego. Członkiem zwyczajnym naszego Stowarzyszenia może być każda osoba fizyczna, która złoży deklarację na piśmie oraz przedstawi pozytywną opinię dwóch członków Stowarzyszenia.  Naszą działalność można wspierać  wpłatami na konto: 80 2030 0045 1110 0000 0426 4240.  Serdecznie za nie dziękuję. Proszę też o modlitewne wsparcie dla naszej inicjatywy.  

Ks prałat Zygmunt Gil

Proboszcz Parafii Katedralnej

Prezes Stowarzyszenia Przyjaciół Sandomierskiej Bazyliki Katedralnej