Konserwatorzy odkryli dwa zworniki sklepienia, które zawierają ślady dawnych herbów. Jeden z nich prawdopodobnie mógł być herbem rodu Różyców, z którego pochodził bł. Wincenty Kadłubek.

W nawie północnej, gdzie obecnie trwają prace konserwatorów, przystąpiono do oczyszczania kolejnych zworników, które nie zachowały się i zostały opracowane w formie pustych kręgów w latach 30. ubiegłego wieku.

Po zdjęciu nawarstwień okazało się, że podstawy tych herbów są mocno uszkodzone i pierwotne zworniki z przedstawieniem herbowym odpadły w ciągu minionych wieków. Nie zachowały się przekazy historyczne, kiedy te uszkodzenia mogły powstać. Można przypuszczać, że miało to miejsce podczas I wojny światowej, na co wskazują uzupełnienia i materiały do nich użyte. W archiwach brak także przekazów, co one przedstawiały. Nic nie wskazuje na to, aby były celowo usuwane, odkute.

Odkryty trzeci zwornik od strony zakrystii posiada ślady podstawy opracowania herbu, które pozwalają na hipotezę, że jest to herb Różyc. Umieszczenie takiego herbu można wiązać z postacią błogosławionego Wincentego Kadłubka z rodu Różyców, który był prepozytem Kolegiaty Sandomierskiej.

Uszkodzenia czwartego zwornika są dość znaczne i nie pozwalają na chwilę obecną postawić przypuszczeń, jaki herb mógł być na nim umieszczony.

Ciekawe opracowanie ukazuje drugi zwornik, na którym umieszczono symboliczną maskę z wyrastającymi liśćmi akantu z ust, uszu, nosa i głowy. Może to wskazywać na alegorię odnoszącą się do zmysłów, bądź do mocy słowa i milczenia, daru słuchu oraz myśli.

Odkrycia te mogą stać się polem badań dla heraldyków, historyków sztuki i konserwatorów.

Prowadzone obecnie prace konserwatorskie w sandomierskiej katedrze są realizacją projektu, z którym wystąpiła parafia katedralna: „Konserwacja wnętrz perły wczesnogotyckiej architektury sakralnej – Bazyliki katedralnej w Sandomierzu - etap II” dofinansowanego przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Wkład własny parafii katedralnej w całość projektu pochodzi z prywatnych ofiar księży diecezji sandomierskiej. Rozpoczęte prace konserwatorskie obejmą sklepienia i ściany boczne sandomierskiej bazyliki i według przyjętego harmonogramu potrwają do końca 2019 r.

Ks. Tomasz Lis

[za: Gość Sandomierski - 27.02.2019]